Innowacyjność to od wielu lat słowo-wytrych, będące na ustach świata nauki, biznesu, ale również samorządów i NGOs. O co tak naprawdę chodzi z tą innowacyjnością i czy jest ona w ogóle w zasięgu organizacji pozarządowych?

Jedną z najpopularniejszych definicji innowacji dostarcza OECD oraz Eurostat w podręczniku „Oslo Manual”. Brzmi ona następująco:

„Innowacja to nowy lub ulepszony produkt lub proces (lub ich kombinacja), który różni się znacznie od wcześniejszych produktów lub procesów jednostki i który został udostępniony potencjalnym użytkownikom (produktu) lub wprowadzony do użycia przez jednostkę (proces).”

Niezależnie od tego, jak definiujemy innowację, należy pamiętać, że powinna ona zwiększać wartość organizacji i jej usług. I nie chodzi wyłącznie o wartość, wyrażoną w jakiejkolwiek walucie. Innowacyjność to tak naprawdę twórcze reagowanie na zmiany. Chodzi o generowanie nowych pomysłów, prowadzenie działań eksperymentalnych, udoskonalanie procesów lub wprowadzenie, bądź reorganizację produktów i usług. Na innym poziomie chodzi także o sposób myślenia w organizacji, w którym dominuje orientacja na ciągłe doskonalenie i nieszablonowość. Nie trzeba przy tym od razu posiadać własnego laboratorium ani centrum badawczo-rozwojowego. Innowacje można tworzyć z poziomu kanapy w salonie.  

Uchwycenie ostrej definicji innowacji jest zatem dość karkołomnym zadaniem. Zdecydowanie łatwiej podejść do zrozumienia tego pojęcia, odwołując się do podstawowej typologii innowacji:

• Innowacje produktowe, obejmujące wprowadzenie lub znaczne ulepszenie istniejącego produktu. Dobrym przykładem jest Uczniowski Klub Sportowy Aligator Gorzyce, który stał się posiadaczem trenażera SwimLead, systemu poprawiającego efektywność treningów pływackich. Trenażer składa się z wodoodpornej taśmy LED, poprowadzonej po dnie basenu, emitującej sygnał świetlny, za którym podąża pływak; specjalnego kontrolera, sterującego taśmą oraz urządzenia mobilnego dla trenera, umożliwiającego kontrolę skuteczności treningu w aplikacji. Trenażer pozwala na pełną kontrolę treningu, bieżące wyświetlanie informacji o tempie, w jakim zawodnik powinien się poruszać na poszczególnych sekcjach basenu oraz zaawansowaną analizę osiągów zawodników w aplikacji, zwiększając tym samym efektywność treningu.

• Innowacje technologiczne, polegające na modyfikacji czynników i właściwości procesów wytwórczych. Przykładem jest produkcja kultowego polskiego płynu do mycia naczyń Ludwik, produkowanego przez Grupę INCO S.A., której właścicielem jest Katolickie Stowarzyszenie "Civitas Christiana". Otóż Ludwik początkowo (w latach 60-tych) produkowany był w starym drewnianym młynie. Dopiero później przeniesiono produkcję do większego zakładu, unowocześniając linię produkcyjną i proces wytwórczy. Dziś, to jeden z najpopularniejszych płynów do mycia naczyń w Polsce.

• Innowacje organizacyjne, obejmujące nowe metody organizacji pracy, strategii działania, czy realizacji projektów. Dobrym przykładem jest Centrum Rozwoju Inicjatyw Społecznych CRIS z Rybnika, organizacja realizująca dużą ilość projektów, dofinansowanych z funduszy krajowych i unijnych, która zaimplementowała metodykę zarządzania projektami Scrum, powszechnie stosowaną w branży IT. Dzięki temu realizacja i koordynowanie projektów są ustandaryzowane zgodnie ze wspomnianą metodyką Scrum.

• Innowacje społeczne – nowe, bardziej skuteczne metody i narzędzia rozwiązywania problemów społecznych. Przykładem jest tzw. cohousing, czyli idea współzamieszkania, wspólnoty mieszkaniowej, w której dużą rolę odgrywa przestrzeń wspólna. Można w tym miejscu przywołać pierwsze w Polsce wspólne mieszkanie dla seniorek, wdów, które mają problemy z utrzymaniem swoich nieruchomości. Mieszkanie zostało oddane do użytku w Rybniku.

• Innowacje marketingowe, obejmujące udoskonalenie systemów marketingowych i promocyjnych. Przykładem jest implementacja platformy Evenea przez Forum Organizacji Pozarządowej FOPSZ, skupiające organizacje pozarządowe z terenu subregionu zachodniego województwa śląskiego. Evenea została wdrożona w celach komunikacyjnych przy organizowaniu wydarzeń i szkoleń. Dzięki platformie, zapisy uczestników odbywają się w sposób zautomatyzowany, dostają oni powiadomienia i przypomnienia o wydarzeniu z poziomu jednego, scentralizowanego systemu, który dla wydarzeń niekomercyjnych jest zupełnie darmowy.

Każdy, każda z nas może być innowatorem. Nie bójmy się używać tego słowa, bo nie jest one zarezerwowane dla wyspecjalizowanych technologii. Często organizacje nawet nie wiedzą, jak bardzo innowacyjne przedsięwzięcia podejmują. A powinny.